Gruźlica – najczęściej wywoływana przez Mycobacterium tuberculosis

Gruźlica (TB lub TBC) to choroba zakaźna, która zwykle atakuje płuca i jest wywoływana głównie przez Mycobacterium tuberculosis.

Największym powodem do niepokoju w tym kontekście jest rozprzestrzenianie się szczepów TBC, które są wyjątkowo oporne na leki. Ponad 2 miliony ludzi na całym świecie umiera każdego roku na gruźlicę. Obecnie choroba dotyka głównie kraje Europy Wschodniej i Afryki; kraje niemieckojęzyczne mają spadające wskaźniki infekcji. Istnieje jednak zwiększone ryzyko przeniesienia ze względu na coraz częstsze podróże zagraniczne. Zakażenie gruźlicą jest zwykle wynikiem zakażenia kropelkowego, w którym patogeny TBC przenikają przez błony śluzowe, otwarte rany, a nawet świeże tatuaże. Prawdopodobieństwo zakażenia gruźlicą jest wielokrotnie wyższe u osób zakażonych wirusem HIV.

Typowe szczepy prątków obejmują powodujące gruźlicę Mycobacterium tuberculosis i powodujące trąd Mycobacterium leprae. Mykobakterie „atypowe” lub „niegruźlicze” zwykle nie powodują gruźlicy u osób zdrowych, ale mogą wywołać chorobę u osób z poważnie osłabionym układem odpornościowym (np. AIDS). Przykładami tych szczepów bakteryjnych są Mycobacterium avium, Mycobacterium ulcerans i Mycobacterium intracellulare, których patogeny mogą między innymi powodować infekcje płuc i skóry oraz powiększenie węzłów chłonnych. Najbardziej niepokojącym faktem jest jednak rozwój oporności wśród prątków. Rozprzestrzenianie się wyjątkowo lekoopornych szczepów gruźlicy XDR znacznie wzrosło w ciągu ostatnich kilku lat. Obecnie trudno je zwalczać farmakologicznie, tj. antybiotykami. Oporność na leki nie oznacza jednak, że istnieje również oporność na środki dezynfekujące.

Staranna dezynfekcja w codziennej praktyce klinicznej ma zatem ogromne znaczenie i jest szczególnie skutecznym środkiem zapobiegania i przerywania łańcucha infekcji.